آلانيا (به ترکي: Alanya) نام شهري تاريخي در کشور ترکيه است که در ??? کيلومتري شهر آنتاليا قرار دارد. در اين شهر اماکن مسکوني و توريستي فراواني وجود دارند.آلانيا از شمال به رشته کوه هاي توروس و از جنوب به درياي مديترانه و از شرق به قاضي پاشا و از غرب به ماناوگات و سيده منتهي مي شود.آلانيا به دليل موقعيت استراتژيکي خود که در يک شبه جزيره ي کوچک در درياي مديترانه در پايين کوههاي توروس قرار گرفته است هميشه به عنوان يک دژ محکم براي بسياري از امپراطوري هاي مستقر در مديترانه مانند بطلميوسي و سلوکي و روم و بيزانس و امپراطوري عثماني به شمار رفته است.آلانيا بزرگترين اهميت سياسي خود را در قرون وسطي تحت حکومت سلطان علاالدين کيقباد که نام شهر از اسم او گرفته شده بدست آورد.بسياري از نقاط ديدني و تاريخي آلانيا آثار بجا مانده از سلطان کيقباد است مانند برج قرمز و کارخانه کشتي سازي و قلعه آلانيا است. (تور آلانيا)
قلعه سلجوقي که در سده ?? ميلادي ساخته شده، مانند تاجي بر سر شبه‌جزيره آلانيا قرار دارد. همچنين قلعه ? ضلعي و تاريخي قلعه دختر نيز از مکان‌هاي ديدني آلانيا است.
نام اين شهر در طول قرن ها چندين بار تغيير کرده است . آلانيا در زبان لاتين به نام Coracesium و در يوناني به نام Korakesion از واژه ي Luwian Korakassa به معناي "شهر برآمده" مشهور است.کليساي کاتوليک روم هنوز هم نام لاتين آن را در سلسه نام هاي شهربه رسميت مي شناسد. تحت امپراطوري بيزانس اين شهر به نام Kalonoros يا Kalon Oros در زبان يوناني به معناي "کوه زيبا/خوب" مشهور شد. سلجوقيان نام شهر را به علائيه تغيير دادند که از نام سلطان علاالدين کيقباد گرفته شده است. در قرن 13 و 14 تاجران ايتاليايي شهر را به نام Candelore يا Cardelloro نام گذاري کردند.[?]
در سال 1930 مردم آلانيا باخبر شدند که آتاتورک قصد دارد روز 9 مارس از آسپندوس در آنتاليا بازديد کند.کميته اي از شهر براي خوش آمدگويي به آتاتورک به آنتاليا رفت.اين کميته به رهبري حمداله امين پاشا از آتاتورک براي بازديد آلانيا دعوت نمود.آتاتورک به آنها گفت که در سفري ديگر از آلانيا بازديد مي کند.در بازديد آتاتورک از آنتاليا در سال 1931 او بنا بر قولي که به مردم آلانيا در سال گذشته در آسپندوس داد، به آلانيا آمد و با ديدن موزهاي سبز و باغ هاي پرتقال و قلعه آلانيا و برج قرمز و کارخانه کشتي سازي احساس شگرفي کرد. سال 1935 مصطفي کمال آتاتورک از شهر بازديد نمود و نهايتاً با تغيير حرف “i” و “e” در واژه ي Alaiye نام شهر را به آلانيا تغيير داد که گزارش شده است به دليل يک تلگراف اشتباهي در سال 1933 اتفاق افتاده است.[?]
تاريخچه[ويرايش]
آلانيا در طول تاريخ، بخشي از سرزمين کيليکيه (Kilikya) و همچنين بخشي از سرزمين پامفيليا (Pamfilya) محسوب مي‌شد و بخشي از امپراتوري ايران بود.[?] سپس زير سلطه و حاکميت يونانيها و رومي‌ها درآمد. در دوره امپراتوري روم شرقي نيز به آن نام (Kolonoros) به معناي «کوه زيبا» داده شد. علاءالدين کيقباد، پادشاه سلجوقي در سده ?? ميلادي نام شهر را به «علائيه» تغيير داد. نهايتاً آلانيا در سال ???? ميلادي، ضميمه امپراتوري عثماني گرديد.