تنگه عالی محمد

در نزدیکی تنگه چاهکو، پديده زمين‌شناسى ديگرى وجود دارد که از تنگه چاهکوه به سبب وجود نماهاي زيبايى که در ديواره‌هاى اين تنگه به وجود آورده و همچنين به دليل ”نمايان“ بودن آب در بخش‌هايى از تنگه موردنظر بسی جذابتر است، و نام‌هايى چون”تنگه آب‌نما“ يا ”تنگه سنگ آب“ را براى آن پيشنهاد شده است.
تنگه مورد بحث در بخش غربى جزيره در جنوب روستاى چاهو شرقى واقع شده و امتداد کلى شمالى جنوبى دارد. ورودى شمالى تنگه از طريق روستاى چاهوى شرقى، در حدود دو کيلومترى ساحل شمالى قرار دارد و دهانه آن در ابتدا فراخ و پرعرض است ولى پس از طى چند ده متر به سرعت تنگ و بسيار باريک مى‌شود.
وجود گياهان فراوان و درختان نسبتاً سالمند نشان‌دهنده وجود ميزان آب کافى در بستر تنگه است.
همچنين لايه کم ضخامت رس و مارن در کف تنگه که در آن ترک‌هاى گلى متعدد مشاهده مى‌شود و در اغلب نقاط چسبندگى زيادى از خود نشان مى‌دهد، دليل ديگرى بر وجود رطوبت بالا در اين تنگه است.
حفره‌ها و شيارهاى فراوانى در ديواره‌ ها تنگه مشاهده مى‌شو.ند که شکل‌هاى نيم‌کروى، قاشقى و طاقچه‌اى دارند و عناصر اصلى زيبايى اين تنگه محسوب مى‌شوند.
شيارهاى خطى و طاقچه‌اى در بسيارى از نقاط به‌صورت موازى ديده مى‌شوند و دليل بروز اين حالت، انحلال و فرسايش در ميان لايه‌هاى رسى و مارنى است که نسبت به ماسه سنگ آهکى (جنس اصلى ديواره‌ها) فرسايش‌پذيرى زيادى دارند.
همچنين وجود رس رس و مارن در اين لايه‌ها و از بين رفتن آنها در اثر فرسايش، شکل‌هاى کروى و قاشقى را بر ديواره‌ها پديد آورده است.
حرکت سريع و تخريبى آب در زمان بروز سيلاب‌ها، عامل ديگرى در فرسايش لايه‌ها و ايجاد شکل‌هاى تيغه‌اى و گوه‌اى با لبه‌هاى صيقلى است.
در اواسط تنگه مسير حرکت بسيار دشوار و تنگ مى‌شود و ديواره‌ها کاملاً به هم نزديک مى‌شوند به ترتيبى که در برخى نقاط با استفاده از دست بايد خود را کمى از کف تنگه بالاتر کشيده و عبور کرد. در اين نقاط، بلندى ديواره‌هاى پيرامون و تنگ و تاريک بودن مسير حالتى و هم‌آور شايد هيجان‌انگيز را در بيننده و بازديدکننده پديد مى‌آورد که اين نکته مى‌تواند براى علاقه‌مندان گردشگرى ماجراجويانه (Adventure tonsir) جالب و خاطره‌انگيز باشد.
تنگ عالى در انتها به ديواره‌هاى شمال‌شرقى گنبدنمکى نمکدان ختم مى‌شود و مسير از اين‌جا تا ساحل جنوبى کاملاً متفاوت بوده و جلوه‌هاى خاص حاصل از برونزد گنبدنمکى قابل مشاهده است. در ديواره‌هاى تنگه شاهد درزه‌هاى کوچک و بزرگ متعدد و هم‌چنين چندين گسل عرضى هستيم که به احتمال بسيار زياد حاصل جنبش‌هاى گنبدنمکى است که در نزديک آن قرار دارد.