مردم و زبان کشور ترکیه

زبان بيشتر مردم در ترکيه ترکي است ولي در کنار آن زبانهاي کردي، زازاها، ترکي آذربايجاني در ميان گروه‌هاي قومي استفاده مي‌شود. گروه‌هاي قومي کوچک‌تري چون لازها، ارمني‌ها، عربها، و چرکس‌ها به تنوّع زباني و فرهنگي اين کشور افزوده‌اند. تور ترکيه

کردهاي ترکيه بيش تر در جنوب شرقي و شرق کشور زندگي مي‌کنند. زبان رسمي اين کشور ترکي است. گروه‌هاي قومي کوچک‌تر در ترکيه عبارت‌اند از آذربايجاني‌ها (شمال شرق)، لازها (شمال)، عرب‌ها (جنوب) و ارمني‌ها (استانبول).

يک مطالعه ژنتيکي در سال ???? از طريق بررسي هاپلوگروپ‌هاي دي‌ان‌اي در ترکيه نشان داده که ترک‌ها و کردها در کنار ارمني‌ها، ايرانيان، يهوديان و لبناني‌ها و ديگر گروه‌هاي ساکن سواحل مديترانه (چه در شرق و چه در غرب) احتمالاً از يک نياي مشترک برخوردارند. نشانه‌اي از شارش ژني در پي ورود هندواروپايي‌ها در ???? قبل از ميلاد هم مشاهده نشده، پس اينگونه نتيجه‌گيري شده که اگر هم چنين مهاجرتي هم صورت گرفته باشد جمعيت مهاجران نسبت به گروه‌هاي بومي، همچون هيتي‌ها (از اقوام هندواروپايي آناتولي و خويشاوند ليديان) و هوري‌ها (از اقوام قفقازي آناتولي و خويشاوند اورارتويي‌ها)، که پيش از ???? قبل از ميلاد هم در منطقه زندگي مي‌کرده‌اند، ناچيز بوده‌است. در نتيجه اقوام امروزين ترک، کرد و ارمني ممکن است از دل همين گروه‌ها در آمده باشند. مطالعه ژنتيکي ديگري هم در سال ???? نشان داده که ترک‌هاي آناتولي با وجود خويشاوندي زباني (در خانواده زبان‌هاي آلتايي) و همسايگي تاريخي با مغول‌ها ارتباط ژنتيکي خاصي با آنان ندارند. به طوري که ميزان اختلاف ژنتيکي ترک‌ها و آلماني‌ها با سه گروه اصلي مغول به يک اندازه بوده‌است.[?][?][?]

در مطالعه ديگري در سال ???? بر روي ??? کروموزوم ايگرگ (که تنها نسب پدري را نشان مي‌دهد) از اهالي ?? شهر مختلف ترکيه ?? هاپلوتايپ متفاوت شناسايي شده که اکثريت آن‌ها (?????) از هاپلوتايپ‌هاي رايج در اروپايي‌ها و مردمان همسايه خاورميانه‌اي است. هاپلوتايپ‌هاي مرتبط با اهالي آسياي ميانه با تنها ????، هندي‌ها ???? و آفريقايي‌ها ?? در اقليت هستند. تنوع قابل ملاحظه هاپلوتايپ‌ها در ميان ترکان گواهي بر نقش مهم آناتولي هم به عنوان يک دريافت‌کننده و هم به عنوان يک منبع در جريان شارش ژني بين مناطق مختلف است. برآوردهاي متفاوتي در مورد سهم ژنتيکي مهاجرت ترک‌زبانان آسياي ميانه به منطقه آناتولي صورت گرفته‌است. بر اساس يکي از مطالعات بر روي کروموزم ايگرگ اين سهم حدود ??درصد و بر اساس يکي ديگر بر روي ميتوکندري دي‌ان‌اي و کروموزوم ايگرگ حدود ?? درصد است. هرچند احتمالاً شارش ژني بين آناتولي و آسياي ميانه چندين بار در دوره‌هاي پيش از تاريخ صورت گرفته‌است اما نامعلوم بودن شمار اين جمعيت‌ها و تعداد اين دوره‌ها مشکل بزرگي براي تعيين سهم ژنتيکي مهاجرت ترکان اوغوز در سده ?? ميلادي به آناتولي است. بر اساس برخي از مطالعات تعيين ميزان هاپلوگروپ‌هاي مخصوص آسيا مانند C-RPS4Y و O3-M??? بهترين روش براي تعيين ابعاد اين مهاجرت و سهم ژني آن آن در جمعيت کنوني آناتولي است. اين توالي‌هاي ژنتيکي در يکي از مطالعات تنها در ??? درصد اهالي ترکيه ديده شده در حالي‌که در يکي از مطالعات بر روي ?? قوم آسياي ميانه ??? و در مطالعه ديگري بر روي ?? قوم آسياي ميانه ??? شيوع داشته‌اند. به نظر مي‌رسد افزايش قابل ملاحظه جمعيت آناتولي در عصر برنز که جمعيت آن را در دوران امپراتوري روم به ?? ميليون نفر رسانده بود موجب کاهش تأثير مهاجرت سلجوقيان و ديگر ترک‌زبانان آسياي ميانه شده باشد.[?]

بخشي از ترک‌تباران ترکيه از اقوام ترکان سلجوقي غز هستند؛ ترکان سلجوقي به رهبري طغرل بيگ پس از شکست غزنويان در سال ??? هجري قمري شهر نيشابور را پايتخت خود قرار دادند، در سال ??? شهر ري را مرکز حکومت خود کردند، سپس اصفهان را مقر اصلي حاکميت خود قرار داده همدان را نيز پايتخت تابستاني خود کردند. سلجوقيان سپس به رهبري آلپ‌ارسلان در جنگ ملازگرد با رومانوس چهارم امپراتور بيزانس، آناتولي را به تصرف خود در آوردند و سرزمين آسياي صغير تا قونيه جز امپراتوري سلجوقي گرديد. ترکان سلجوقي که از آسياي ميانه به فلات ايران وارد شده و شهرهاي ايران را فتح کرده در شهر ري حاکميت خود را تثبيت کرده بودند در اين مکان‌ها و در آذربايجان ساکن شدند و با فراهم آوردن لشکريان زياد از آذربايجان، آناتولي را فتح و در اين منطقه مستقر شده پس از غلبه بر امپراتوري بيزانس (روم شرقي)، اين منطقه را بر امپراتوري خود افزودند و از زمان حاکميت فرزندان عثمان (نام يکي از حاکمان ترک آناتولي) امپراتوري عثماني را در آنجا بنا نهادند.