مجموعه کاخ سروستان يکي ديگر از جاذبه گردشگري ايران که قديمي‌ترين گنبد آجري کشور را در خود جاي داده است در زمان بهرام گور ساساني ساخته شده است.

آخرين بررسي هاي باستان شناسي در مجموعه کاخ سروستان نشان ميدهد که اين مجموعه ساساني در دوره اوج شکوه خود حدود 30 هکتار وسعت داشته است.
کاخ سروستان در استان فارس و در 9 کيلومتري جنوب شهر سروستان و در مسير روستاي نظرآباد در دشتي وسيع جاي گرفته است. اين کاخ از جنس سنگ و گچ است. اين کاخ در زمان بهرام گور ساساني ساخته شده که بوسيله مهر نرسي وزير معروف او که صدارت يزدگرد اول و يزدگرد دوم را نيز عهده‌دار بوده ساخته شده‌است.
قسمت اصلي بنا در ضلع شرقي بوده که شامل يک ايوان بزرگ و دو ايوان کوچک تر است . ايوان اصلي به تالار مرکزي و سپس به حياط مرتبط مي شود. در دو طرف آن دو تالار بزرگ با سقف گنبدي مرتفع قرار دارد. در دو تالار گنبد دار در حاشيه زير سقف بقاياي گچبري ديده مي شود . اين کاخ نسبت به ديگر بناهاي اين دوره از فن معماري و پلان‌هاي پيچيده و کامل‌تري برخوردار است.

کاربري کاخ ساسان سروستان :
اکثريت قريب به اتفاق محققين و پژوهشگران داخلي و خارجي اين اثر را مربوط به دوره ساساني و به احتمال بسيار زياد دوره سلطنت بهرام پنجم (قرن ? ميلادي) دانسته‌اند. برخي با توجه به عدم وسعت کافي و بنايي که در خور يک کاخ شاهي باشد آن را بعنوان آتشگاه معرفي کرده‌اند و برخي ديگر با توجه به گسترش آن که بيش از محدوده يک آتشگاه است، مکان را به مثابه يک استراحتگاه و يا شکارگاه سلطنتي معرفي کرده‌اند.
کاخ ساسان,کاخ سروستان,کاخ سروستان استان فارس

مقايسه کاخ ساسان سروستان با کاخ اردشير فيروزآباد :
اين بنا همانند کاخ فيروزآباد و کوچکتر از آن است و طاق‌هاي گنبدي آن با آجر زده شده‌است.
آندره گدار در کتاب هنر ايران از کاخ ساسان ياد کرده و معتقد است که کاخ سروستان به دستور بهرام پنجم (480-420م) ساخته شده و از کاخ فيروزآباد بهتر حفظ شده است. طرح آن از طرح فيروزآباد پيچيده‌تر بوده و از نظر اصول فني کاملتر مي‌باشد و در ساختمان طاق‌ها و گنبدها مهارت زيادتري به خرج داده شده و نماي اصلي اين بنا در طرف مشرق است.
در عقب تالاري که گنبد اصلي آن را پوشانده حياطي است که مانند کاخ فيروزآباد در اطراف آن ساختمان‌هاي محل سکونت واقع شده اما فاقد قرينه سازي است و اطاق‌ها به ابعاد مختلف و رابطه ميان آنها خيال پردازانه است. بنابراين ترکيب کاخ ساسان اساسا نظير فيروزآباد است، اما در جزئيات آزادتر و متنوع‌تر از آن است.
کاخ ساسان,کاخ سروستان,کاخ سروستان استان فارس
در حقيقت اگر محل پذيرايي آن را منحصر به تالار بزرگ بدانيم براي اينکار بسيار تنگ بوده است. از طرفي تالارهاي ديگر خيلي وسيع ولي تعدادشان کم، اما مجلل هستند و دربهاي فراواني به خارج باز مي‌شوند.