تصور کنید وسط یک خانه بزرگ هزار متری ایستاده اید و ارسی های بلند با شیشه های رنگی شان در آب حوض سایه می اندازند. تالار طویل و سقف بلند خانه با گلکاری های گچی پوشانده شده و بهار خواب خانه روزی جای مردمی بوده که به حق نامه خانه را جواهر گذاشته اند.

خانه جواهری البته به دلیل مالکانش به این نام شناخته می شود اما اگر گذرتان به آنجا بیفتد می بینید که واقعا کم از جواهر ندارد. خانه جواهری یکی از دیدنی ترین خانه های سنندج است که از دوران قاجار به جا مانده و با معماری سنتی و قدیمی و خشت و گلی اش یک تکه جا مانده از بهشت در این شهر به نظر می رسد.

این منزل که در محله گرمابه ودر ضلع غربی مسجد خواجه یعقوب واقع شده است با مساحتی حدود 1000 متر با معماری سنتی وقدیمی با خشت وگل وآجر بنا گردیده است تا چند سا ل پیش این منزل مورد استفاده قرار میگرفت که سازمان میراث فرهنگی با آگاهی بر قدمت وتاریخی بودن آن این منزل را خریداری کرد وتعمیرات اساسی وبازسازی گردید.
خانه شیخ جواهری کوهپایه,خانه شیخ جواهری

اتاق های خانه از نوع «سه دری» هستند و در دو طبقه جای گرفته اند و هر کدام تاقچه هایی دارند و درهایی با شیشه های رنگی. خانه برجکی دارد که با راه پله گلی به آن می رسید. این برجک برای دیده بانی و محافظت از خانه هزار متری جواهری ساخته شده بود. بام خانه را خشتی ساخته اند و تالار زیبای خانه با نقش ونگار های بسیار چشم نوازی تزئین شده است.

این خانه دارای دالان دراز بوده است . واز نوع گودال باغچه است که به صورت مربع شکل است واتاقهایش با گچ اندود شده ودارای نقشهایی باگچبری می باشد . دارای سه دری هایی است که در دو طبقه می باشد ویک برج دارد که توسط راه پله گلی برای دیده بانی استفاده می شده است تالار زیبای ان با نقش ونگار های بسیار قشنگ است . بام آن با خشت پوشیده شده ودر طبقه بالا نیز اتاقی دارد .اتقها تاقچه هایی دارد که برای گذاشتن اشیائ است ودر های اتاقها از شیشه های رنگی استفاده شده است

سقف ها گنبدی وضربی است ایوانی با طاقچه های زیبا دارد در تالار در دو طبقه اتاقهای گوشواره وجود دارد که با درب های چوبی به بیرون راه دارد