گوبکلی تپه ، قدیمی ترین پرستشگاه جهان در ترکیه
تور ترکيه - بشر از ديرباز تاکنون با توجه به نيازهاي روحي و معنوي خود پرستشگاه‌هاي مختلفي را با توجه به مذهب‌هاي گوناگون ساخته است. درست است که تعدادي از اين پرستشگاه‌هاي قديمي از بين رفته‌اند اما همان تعداد باقي‌مانده رازها و شگفتي‌هاي زيادي را با خود به همراه دارند. گوبکلي تپه در کردستان ترکيه و نزديکي مرز سوريه از اين دست نقاط است.
گوبکلي تپه يک مکان باستان‌شناسي است که در حدود ?? کيلومتري شانلي‌اورفه واقع در جنوب ترکيه توسط تيمي به سرپرستي کلاوس اشميت کشف شد. قدمت اين سازه‌ي عظيم سنگي حجاري شده که قديمي‌ترين نيايشگاه شناخته شده‌ي جهان نيز محسوب مي‌شود به حدود ??,??? سال پيش باز مي‌گردد. عجيب اينکه اين پرستشگاه توسط انسان‌هاي ماقبل تاريخي ساخته شده است که هنوز ابزارهاي فلزي و حتي سفالي را توسعه نداده بودند(لازم به ذکر است که سازه‌هاي باستاني همچون استون‌هنج در ويلتشاير انگلستان تاريخي تنها به قدمت ?,??? سال دارند).گفته‌ها حاکي از دو دوره مراسم مذهبي است که در تاريخي بين هزاره‌هاي دهم تا هشتم پيش از ميلاد استفاده مي‌شده است. در طي اولين مرحله (نوسنگي پيش از سفال A)، دايره‌هاي عظيمي از ستون‌هاي T شکل سنگي ساخته شدند. امروزه بيش از ??? ستون در حدود ?? حلقه از طريق بررسي‌هاي ژئوفيزيکي شناخته شده‌اند. هر ستون معمولاً تا ? متر ارتفاع و بين ? و ?? تن وزن دارد. اين ستون‌ها همچنين در فاز دوم (نوسنگي پيش از سفال B) به بندگاه‌هايي مجهز شده بودند که بستر سنگ را قطع مي‌کردند. ستون‌هاي نصب شده کوچکتر هستند و در اتاق‌هاي مستطيل شکل با کف جلا داده شده با آهک قرار دارند. اين مکان پس از دوره‌ي نوسنگي پيش از سفال B متروک شد، به طوري که سن جوان‌ترين سازه‌ي آن به دوران کلاسيک (آغاز از حدود سده‌ي ? پيش از ميلاد تا سده‌ي ? پس از ميلاد) اروپا باز مي‌گردد.
هدف از ساخت اين سازه‌ها هنوز به وضوح مشخص نيست. حفاري‌ها زير نظر مستقيم کلاوس اشميت آلماني از سال ???? تا زمان مرگش در سال ???? ادامه يافت. اسميت اعتقاد داشت که اين پناهگاه‌هاي دوران نوسنگي اوليه بوده است. تاريخ اوليه اين ايده را به وجود آورده است که کشاورزي منجر به ايجاد تمدن شد پس محققان فکر مي‌کنند زماني که شکارچي-گردآورنده‌ها (جامعه‌اي که اصلي‌ترين روش معيشت آن تغذيه‌ي مستقيم از گياهان خوراکي و حيوانات حيات وحش است) در يک جا مستقر شدند و شروع به پرورش محصولات کشاورزي کردند، مواد غذايي کافي امکان سازماندهي جوامع پيچيده را در اختيار مردم گذاشت. از طرف ديگر نيروي کار مورد نياز براي ساخت ديوارها، انسان‌ها را جهت توسعه‌ي کشاورزي به عنوان راهي براي فراهم آوردن مواد غذايي قابل پيش بيني و شايد نوشيدني مورد نياز کارگران تحت فشار قرار داد.
گوبکلي تپه
در وسط هرکدام از محوطه‌هاي به جا مانده دو ستون بلند T شکل قرار دارد که روي آن‌هاي اشکالي به شکل بازو، دست و لُنگ (تکه پارچه‌اي که در گذشته براي پوشيدن آلت تناسلي استفاده مي‌شد) حجاري شده است. بزرگ‌ترين ستون بيش از ?? تن وزن دارد، بنابراين تراشيدن آن‌ها و حملشان از يک معدن سنگ نزديک به اين مکان هم چالشي بزرگ بوده است که نياز به صدها نفر نيروي کار و غذاي کافي براي تغذيه آن‌ها داشت. در هر حال باستان‌شناسان هنوز در حال پيدا کردن شواهدي دال بر زندگي و سکونت در گوبکلي تپه هستند. طبق يکي از حدس‌هاي اخير، اين مکان محلي براي تجمع مذهبي بوده است. مکان مذکور روي نوک قله‌اي کاملا خشک با چشم اندازي مشرف به کوه‌هاي اطراف و دشت‌هاي جنوبي قرار دارد.
گوبکلي تپه
جنز نوتروف، عضو موسسه‌ي باستان‌شناسي آلمان که در اين محل کار مي‌کند مي‌گويد:
در آن زمان مردم تمايل داشتند تا براي تازه نگه داشتن و تبادل خزانه‌ي ژني با همديگر ملاقات کنند، بنابراين تجمع آن‌ها در چنين مکاني تصادفي نيست.
در حقيقت، نسخه‌هاي کوچک‌تري از ستون‌ها به همراه نمادها و معماري حک شده در ستون‌هاي گوکلي تپه در سکونتگاهي واقع در حدود ??? کيلومتري آن پيدا شده‌اند. مي‌توان اين‌گونه در نظر گرفت که گوبکلي تپه يک کليساي جامع و ديگر نقاط مانند کليساهاي محلي بوده‌اند، احتمالاً شکارچي-گردآورنده‌ها مسافت‌هايي طولاني را براي ملاقات، عبادت و کمک به ساخت ساختارهاي يادبود جديد و همچنين برپايي مهماني‌ها براي نمايش ثروتشان سفر مي‌کردند.
طبق گفته‌ي نوتروف، ظاهر اين مهماني‌هاي ساده‌ترين توضيح براي جذب نيروي کار جهت ساختن محوطه‌ها و ديوارها است.