کاخ چهلستون از بناهاي تاريخي و جاذبه هاي گردشگري اصفهان است. کاخ چهل ستون که بالغ بر ????? متر مربع مساحت دارد، در دوره شاه عباس يکم احداث آن آغاز شد و در وسط آن عمارتي ساخته شده بود. شاه عباس اول، کوشکي درميان باغ بنا نهاد که اين کوشک هسته اوليه کاخ را تشکيل داد که تالار مياني کاخ چهل ستون و غرفههاي چهار گوشه آن را در بر ميگرفت.[?] در سلطنت شاه عباس دوم، ساختمان تکميل شد و در ساختمان موجود مرکزي، تغييرات کلي داده شدهاست و تالار آينه، تالار ?? ستون، دو اتاق بزرگ شمالي و جنوبي تالار آينه، ايوانهاي طرفين سالن پادشاهي و حوض بزرگ مقابل تالار با تمام تزيينات نقاشي و آئينه کاري و کاشي کاري ديوارها و سقفها افزوده شدهاست.
نقشه? عمارت و باغ آن
سقف باشکوه نقاشي تالار ?? ستون و سقف آئينه کاري تالار آئينه و مدخل آئينه کاري تالار جلوس شاه عباس دوم.
ستونهاي عظيم تالارهاي ?? ستون و تالار آينه که هر يک از آنها تنه يک درخت چنار است.
شيرهاي سنگي چهارگوشه حوض مرکزي تالار و ازارههاي مرمري منقش اطراف که معرف صنعت حجاري در عهد صفويه است.
تزيينات عالي طلا کاري سالن پادشاهي و اتاقهاي طرفين تالار آئينه و تابلوهاي بزرگ نقاشي تالار پادشاهي که شاهان صفوي را به شرح زير نشان ميدهد:
شاه عباس يکم در پذيرايي از ولي محمدخان فرمانرواي ترکستان (مشاهده)
شاه اسماعيل يکم در جنگ چالدران (مشاهده)
شاه تهماسب يکم در پذيرايي از همايون پادشاه هندوستان (مشاهده)
شاه اسماعيل يکم در جنگ با شيبک خان ازبک (نبرد مرو) (مشاهده)
شاه عباس دوم در پذيرايي از ندرمحمد خان امير ترکستان در سلسله اشترخانيان (مشاهده)
نادرشاه افشار در جنگ کرنال تابلوي بزرگي که در سلطنت وي شدهاست. (مشاهده)
تصويري از شاه عباس اول با تاج مخصوص و مينياتورهاي ديگري در اتاق گنجينه کاخ چهلستون وجود دارد که در سالهاي ???? و ???? خورشيدي از زير گچ خارج شدهاست.
آثار پراکندهاي از دوران صفويه مانند سردر «مسجد قطبيه» و سردرهاي «زاويه درب کوشک» آثاري از «مسجد درب جوباره» يا «پير پينهدوز» و «مسجد آقاسي» که بر ديوارهاي ضلع غربي و جنوبي باغ نصب شدهاست.
سال ساختمان کاخ چهلستون به موجب اشعاري که در جبهه تالار از زير گچ خارج شده، مصراع: «مبارکترين بناهاي دنيا» ميباشد که به حساب حروف ابجد سال ???? هجري قمري (مصادف با ???? هجري خورشيدي و ???? ميلادي) ميشود، يعني پنجمين سال سلطنت شاه عباس دوم.
سنگ شيرها و مجسمههاي سنگي اطراف حوض و داخل باغچهها تنها آثاري است که از دو قصر باشکوه ديگر صفويه يعني آئينه خانه و عمارت سرپوشيده باقيمانده و به اين محل منتقل شدهاست.
تنديسهاي چهارگانه در گوشههاي استخر باغ، آناهيتا ايزدبانوي آبها هستند.
اگرچه انعکاس ستونهاي بيست گانه تالارهاي کاخ چهلستون در حوض مقابل کاخ، مفهوم چهلستون را بيان ميکند، علاوه بر آن عدد چهل در ايران قديم کثرت و تعدد را ميرساند و وجه تسميه عمارت مزبور به چهلستون ميتواند به علت تعدد زياد ستونهاي اين کاخ نيز باشد.
در ابتدا ستونها با پوششي از آينهکاريهاي زيبا تزيين شده بوده که در زمان حکومت ظل السلطان قاجار در اصفهان اين آئينه کاريها تخريب شدهاست و روي نقاشيهاي صفوي با گچ پوشانده شدهاست.
انجمن مقدس ملي اصفهان (????–????) اصلي ترين نهاد سياسي و تصميم گيري شهر اصفهان در دوره مشروطه اول بودهاست. اعضاي اين شورا با انتخاب مردم اصفهان به شورا راه پيدا کردند و نورالله نجفي اصفهاني رياست اين شورا را بر عهده داشتهاست. اين انجمن بين سالهاي ???? تا ???? هجري قمري يعني از مهاجرت قم تا به توپ بستن مجلس در محل کاخ چهلستون اصفهان تشکيل شدهاست.